Zespół suchego oka

Zespół suchego oka to powszechne, ale często niedoceniane schorzenie, które może znacznąco obniżać komfort życia i wpływać na codzienne funkcjonowanie. Objawy, takie jak uczucie pieczenia, suchości czy zmęczenia oczu, bywają mylone z przemęczeniem, a nieleczone mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego i pogorszenia widzenia. W niniejszym artykule przybliżymy, czym jest zespół suchego oka, jakie są jego typowe symptomy oraz jak przebiega diagnostyka i leczenie, zgodnie z najnowszymi standardami medycznymi (m.in. DEWS III, 2025) w Optima

Czym jest zespół suchego oka?

Zespół suchego oka (ang. dry eye disease, DED) to przewlekłe schorzenie powierzchni oka. Powstaje, gdy łzy nie nawilżają oka wystarczająco dobrze, bo albo jest ich za mało, albo zbyt szybko odparowują. Najczęstszą przyczyną jest nieprawidłowe działanie gruczółów Meiboma (gruczóły w powiekach, produkujące tłuszczowy składnik łez).

Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Typowe objawy zespołu suchego oka to:

• uczucie piasku pod powiekami

• pieczenie, szczypanie

• suchość lub nadmierne łzawienie

• rozmazany obraz

• zmęczenie oczu

• zaczerwienienie

• światłowstręt (nadwrażliwość na światło)

  
  

Objawy nasilają się przy pracy przy komputerze, w klimatyzowanych pomieszczeniach, po przebywaniu na wietrze lub w suchym powietrzu.

Jak diagnozuje się zespół suchego oka?

W Optima Medical prowadzimy kompleksową diagnostykę:

• szczegółowy wywiad

• test Schirmera (pomiar ilości łez)

• TBUT (czas przerwania filmu łzowego)

• meibografia (ocena gruczółów Meiboma)

• badanie w lampie szczelinowej

• analiza składu filmu łzowego i sposobu mrugania (TFOS DEWS III, 2025)

Skuteczne metody leczenia

Metody domowe:

• kompresy cieple na powieki

• oczyszczanie brzegów powiek

• sztuczne łzy (najlepiej bez konserwantów)

• suplementacja omega-3

  
  

Zabiegi specjalistyczne (w gabinecie):

• IPL (Intense Pulsed Light) – światło impulsowe, które zamyka naczynka zapalne i poprawia funkcję gruczółów Meiboma

• LLLT (Low-Level Light Therapy) – terapia światłem czerwonym LED, która poprawia mikrokrążenie i wspiera regenerację komórkową

• Eye-Light – urządzenie łączące IPL i LLLT w jednej terapii

• LipiFlow® – zabieg termiczno-masażowy od wnętrza powieki, udrażniający gruczoły

Praktyczne wskazania wg DEWS III (2025) i europejskich wytycznych

DEWS III podkreśla kompleksowe podejście do leczenia zespołu suchego oka (DED), w tym terapii dysfunkcji gruczołów Meiboma (MGD). Wyróżniono trzy główne drogi terapeutyczne, odpowiadające kluczowym filarom patofizjologii DED:

1. niestabilny film łzowy

2. patologia powiek (MGD)

3. uszkodzenie powierzchni oka

   
   

Algorytm DEWS III dla ewaporacyjnego DED z MGD:

• Etap I: higiena powiek, kompresy, omega-3

• Etap II: zabiegi IPL, LipiFlow®, LLLT, ekspresja gruczołów

• Etap III: osocze bogatopłytkowe, membrany amniotyczne, leczenie zapaleń

  
  

Zgodnie z rekomendacjami, terapia IPL + LLLT uzyskuje przewagę dzięki synergii działania przeciwzapalnego (IPL) i biostymulacyjnego (LLLT), działając jednocześnie na stan zapalny i funkcję gruczołów Meiboma [1,2,3].

Dowody naukowe na skuteczność terapii IPL+LLLT

Badania potwierdzają skuteczność Eye-Light (IPL+LLLT):

• poprawa czasu stabilności filmu łzowego (TBUT)

• mniejszy dyskomfort oczu (OSDI)

• poprawa funkcji gruczółów Meiboma (Meibum Score)

  
  

Terapia LipiFlow® również wykazuje skuteczność, ale badania sugerują, że efekty IPL + LLLT mogą być silniejsze u osób z aktywnym stanem zapalnym powiek i teleangiektazjami (rozszerzonymi naczynkami).

LipiFlow® – co mówi literatura?

Choć LipiFlow® zapewnia poprawę objawów nawet przez 9–12 miesięcy (Greiner, 2012), liczne przeglądy wskazują, że nie przewyższa istotnie klasycznych metod (ciepłe okłady + masaż) i może być mniej skuteczny niż IPL [2,4,5,6].

Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO, 2020) dopuszczają LipiFlow jako jedną z rekomendowanych metod leczenia MGD. Wskazuje się na zasadność powtarzania zabiegu co 6–9 miesięcy [6,7].

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy IPL boli?

Nie. Może wystąpić przejściowe zaczerwienienie, ale zabieg jest komfortowy.

Czy LipiFlow trzeba powtarzać?

Tak. Najczęściej co 6–12 miesięcy.

Czy demodekoza (nużeniec) wpływa na zespół suchego oka?

Tak. Nużeniec pogarsza funkcję gruczółów Meiboma i nasila objawy.

Piśmiennictwo

1. Castro, C., Figueiredo, A. R., Trindade, F. C., & Guimarães, B. (2023). Comparison of Light-Based Devices in the Treatment of Meibomian Gland Dysfunction. Cureus, 15(7), e41386. https://doi.org/10.7759/cureus.41386

2. Chen, K. Y., Chan, H. C., & Chan, C. M. (2025). Which treatment works better for Meibomian Gland Dysfunction: LipiFlow or intense pulsed light? A systematic review and network meta-analysis. Photodiagnosis and Photodynamic Therapy, 53, 104630. https://doi.org/10.1016/j.pdpdt.2025.104630

3. International Journal of Ophthalmology. (2023). Efficacy of combined intense pulsed light and low-level light therapy for meibomian gland dysfunction-related dry eye disease. Int J Ophthalmol. PMID: 37026310

4. Lane, S. S., et al. (2012). A new system, the LipiFlow, for the treatment of meibomian gland dysfunction. Cornea, 31(4), 396–404.

5. Finis, D., et al. (2014). Evaluation of Meibomian gland dysfunction and dry eye symptoms after treatment with a thermal pulsation system: A prospective, randomized, controlled, double-masked study. JAMA Ophthalmol, 132(3), 322–328.

6. Cochrane Collaboration. (2024). Management of Meibomian Gland Dysfunction: Systematic review. https://www.cochranelibrary.com

7. Polskie Towarzystwo Okulistyczne (PTO). (2020). Wytyczne leczenia zespołu suchego oka i dysfunkcji gruczołów Meiboma. Warszawa: PTO.

Artykuł przygotowany zgodnie z aktualnymi wytycznymi DEWS III oraz na podstawie doświadczenia klinicznego zespołu Optima Medical.