Gradówka – co to jest, jak wygląda i jak się ją leczy?

Gradówka (inaczej: chalazion) to częsta dolegliwość powiek, objawiająca się twardym, kulistym guzkiem na górnej lub dolnej powiece oka. Choć na pierwszy rzut oka może przypominać jęczmień, różni się od niego przebiegiem i charakterem objawów. W początkowej fazie może być niezauważalna, ale z czasem staje się widoczna i wyczuwalna pod palcem.

Gradówka najczęściej pojawia się tylko na jednej powiece, jednak w przypadku braku odpowiedniej higieny, może występować nawracająco lub jednocześnie po obu stronach.

Jak powstaje gradówka?

Przyczyną gradówki jest zablokowanie ujścia gruczołu tarczkowego (Meiboma) i rozwijający się w jego wnętrzu stan zapalny. Produkowana przez gruczoł wydzielina nie ma ujścia, więc gromadzi się wewnątrz, co prowadzi do rozciągnięcia jego ścian i powstania twardego zgrubienia otoczonego torebką włóknistą.

Czym gradówka różni się od jęczmienia?

• Jęczmień to ostry, ropny stan zapalny, zazwyczaj bolesny i przebiegający z zaczerwienieniem.

• Gradówka to zmiana przewlekła, zazwyczaj bezbolesna, bez typowego zaczerwienienia i gorączki miejscowej.

Najczęstsze przyczyny powstawania gradówki:

• zakażenie bakteriami (np. gronkowcem),

• przewlekłe zapalenie brzegów powiek (np. blefaritis),

• powtarzające się jęczmienie,

• zaburzenia wydzielania łoju przez gruczoły Meiboma,

• noszenie soczewek kontaktowych przy niewystarczającej higienie,

• trądzik różowaty, łojotokowe zapalenie skóry.

Objawy gradówki

• wyczuwalny guzek na powiece (górnej lub dolnej),

• lekki dyskomfort lub uczucie „ciężkiej powieki”,

• niekiedy zaburzenia widzenia (jeśli zmiana uciska rogówkę),

• rzadko: bolesność i zaczerwienienie – gdy dojdzie do nadkażenia.

Jak leczyć gradówkę?

W przypadku niewielkich gradówek możliwe jest leczenie zachowawcze w warunkach domowych. Należy jednak pamiętać, że nie każda zmiana zniknie samoistnie – dlatego w razie wątpliwości warto skonsultować się z okulistą.

Domowe sposoby leczenia gradówki:

• ciepłe okłady na powiekę (kilka razy dziennie, po 5–10 minut),

• delikatny masaż powieki po okładzie – w kierunku brzegu powieki,

• dbałość o higienę brzegów powiek – np. przemywanie specjalnymi preparatami,

• w niektórych przypadkach: maści z antybiotykiem lub sterydem (zlecone przez lekarza).

Leczenie zabiegowe – kiedy gradówka nie znika?

Jeśli gradówka nie ustępuje mimo leczenia zachowawczego lub wywołuje dolegliwości estetyczne bądź funkcjonalne, lekarz może zaproponować zabieg chirurgicznego usunięcia gradówki. Zabieg:

• wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym,

• trwa około 20–30 minut,

• polega na nacięciu skóry lub spojówki i usunięciu zgromadzonej treści zapalnej oraz torebki gradówki,

• po zabiegu może być zalecone stosowanie maści i okładów.

Czy gradówka może powracać?

Tak. Gradówka ma tendencję do nawrotów, szczególnie u osób z przewlekłym zapaleniem brzegów powiek, zespołem suchego oka, trądzikiem różowatym lub u dzieci. Dlatego ważne jest leczenie przyczyny podstawowej, a nie tylko samego guzka.

Gradówka u dzieci – czy wymaga leczenia?

Gradówka często występuje również u dzieci. Choć czasem ustępuje samoistnie, zawsze warto skonsultować się z okulistą dziecięcym, by wykluczyć inne zmiany i ocenić, czy nie jest konieczne leczenie – szczególnie jeśli zmiana jest duża, bolesna lub nawracająca.

Kiedy zgłosić się do okulisty?

Skontaktuj się z okulistą, jeśli:

• zauważysz guzek na powiece, który utrzymuje się dłużej niż 2–3 tygodnie,

• zmiana jest bolesna lub szybko się powiększa,

• występują objawy infekcji (ból, obrzęk, gorączka),

• gradówka wpływa na widzenie.

W Optima Medical Group w Krakowie oferujemy pełną diagnostykę oraz leczenie gradówki – zachowawcze i zabiegowe, zarówno u dorosłych, jak i dzieci.

Jak umówić się na konsultację okulistyczną w Optima Medical w Krakowie ?

Rejestracja telefoniczna : +48 537800807

Rejestracja on-line

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czym różni się gradówka od jęczmienia?

Gradówka to przewlekły, zazwyczaj bezbolesny guzek na powiece spowodowany zablokowaniem gruczołu Meiboma. Jęczmień to stan zapalny z wyraźnym bólem, zaczerwienieniem i ropną treścią. Gradówka rozwija się wolniej i może utrzymywać się dłużej.

Czy gradówka jest zaraźliwa?

Nie, gradówka sama w sobie nie jest zaraźliwa. Jednak bakterie, które mogą ją wywoływać (np. gronkowiec), mogą się przenosić – dlatego ważna jest higiena rąk i oczu.

Czy gradówka może zniknąć sama?

Tak, w niektórych przypadkach gradówka może wchłonąć się samoistnie – szczególnie przy stosowaniu ciepłych okładów i masażu powieki. Jeśli jednak zmiana utrzymuje się ponad kilka tygodni lub się powiększa, warto udać się do okulisty.

Jakie są domowe sposoby leczenia gradówki?

Najskuteczniejsze domowe metody to:

• ciepłe okłady 3–4 razy dziennie,

• masaż powieki (z góry do dołu lub z dołu do góry – zależnie od lokalizacji),

• dbałość o higienę brzegów powiek.

  
  

  Nie zaleca się wyciskania zmiany ani stosowania przypadkowych maści bez konsultacji.

Kiedy gradówka wymaga zabiegu chirurgicznego?

Jeśli gradówka:

• nie ustępuje po kilku tygodniach,

• powoduje dyskomfort estetyczny lub uciska na oko,

• nawraca mimo leczenia zachowawczego –

  
  

  wówczas lekarz może zalecić zabieg usunięcia gradówki.

  
  

Jak wygląda zabieg usunięcia gradówki?

To prosty i bezpieczny zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Trwa około 20–30 minut i polega na nacięciu skóry powieki lub spojówki oraz usunięciu treści gradówki i jej torebki. Po zabiegu pacjent wraca do domu tego samego dnia.

Czy gradówka może nawracać?

Tak, szczególnie u osób z przewlekłym zapaleniem brzegów powiek, zespołem suchego oka, trądzikiem różowatym lub u dzieci. Dlatego ważne jest nie tylko leczenie gradówki, ale też profilaktyka i kontrola czynników sprzyjających nawrotom.

Czy dzieci też mogą mieć gradówkę?

Tak. Gradówka u dzieci nie jest rzadkością i zwykle przebiega podobnie jak u dorosłych. Warto skonsultować zmianę z okulistą dziecięcym, by wykluczyć inne przyczyny guzka na powiece i dobrać właściwe postępowanie.