Otwór w plamce żółtej – kiedy warto zgłosić się do okulisty?

Co to jest plamka żółta?

Plamka żółta (łac. macula lutea) to kluczowy obszar siatkówki znajdujący się w jej centralnej części. To właśnie w niej znajduje się największe skupisko światłoczułych receptorów – czopków, które odpowiadają za ostre, szczegółowe widzenie centralne oraz rozpoznawanie kolorów. Dzięki prawidłowemu funkcjonowaniu plamki jesteśmy w stanie czytać, pisać i rozpoznawać twarze.

Czym jest otwór w plamce żółtej?

Otwór w plamce to ubytek w centralnej części siatkówki oka, który prowadzi do pogorszenia widzenia. Powstaje w wyniku mechanicznego naprężenia siatkówki, zwykle związanego z procesem starzenia się ciała szklistego – galaretowatej substancji wypełniającej wnętrze oka.

Jak powstaje otwór?

Wraz z wiekiem ciało szkliste zaczyna się kurczyć i odrywać od siatkówki. Gdy to odwarstwienie nie przebiega łagodnie, może dojść do pociągania siatkówki, szczególnie w okolicy plamki żółtej. To naprężenie może spowodować pęknięcie i powstanie otworu, co wpływa bezpośrednio na jakość widzenia centralnego.

Objawy otworu w plamce

Początkowo objawy mogą być subtelne, ale z czasem ulegają nasileniu. Najczęściej pacjenci zgłaszają:

• zniekształcenie obrazu (linijki wydają się falowane),

• zamglenie lub przymglenie w centrum pola widzenia,

• pogorszenie ostrości wzroku, szczególnie przy czytaniu i patrzeniu na wprost,

• w bardziej zaawansowanych przypadkach – ciemna plama w centrum widzenia.

Otwór w plamce nie powoduje całkowitej ślepoty, ponieważ nie wpływa na widzenie obwodowe.

Kogo dotyczy ten problem?

Otwór w plamce żółtej dotyczy najczęściej:

• osób po 60. roku życia,

• pacjentów z dużą krótkowzrocznością,

• kobiet (częściej niż mężczyzn),

• osób po operacji zaćmy,

• pacjentów z urazami oka lub wcześniejszymi chorobami siatkówki.

Leczenie otworu w plamce

Czy to zawsze wymaga operacji?

Nie. Około 50% małych otworów zamyka się samoistnie, dlatego wczesne stadium choroby może być leczone zachowawczo, czyli poprzez regularne obserwacje u okulisty.

Kiedy potrzebna jest operacja?

W przypadku większego ubytku lub postępującego pogorszenia widzenia konieczna jest operacja – witrektomia. Zabieg polega na:

• usunięciu ciała szklistego,

• delikatnym usunięciu błon napinających siatkówkę,

• wprowadzeniu specjalnego gazu, który "dociska" siatkówkę, umożliwiając jej zrośnięcie.

Najlepsze rezultaty uzyskuje się, gdy operacja zostanie wykonana w ciągu 6 miesięcy od powstania otworu.Dlatego nie warto zwlekać z wizytą.

Czy po operacji odzyskam pełne widzenie?

To zależy od:

• wielkości i czasu trwania otworu,

• stanu siatkówki,

• ogólnego zdrowia oka.

W wielu przypadkach udaje się osiągnąć znaczną poprawę widzenia – szczególnie, gdy zabieg wykonano wcześnie. Rzadko jednak udaje się odzyskać ostrość widzenia do poziomu sprzed choroby.

Kiedy zgłosić się do okulisty?

Niepokoją Cię:

• zniekształcenia obrazu?

• pogarszająca się ostrość widzenia?

• szara lub ciemna plama w centrum pola widzenia?

Jak umówić się na konsultację okulistyczną (badanie okulistyczne) w Optima Medical w Krakowie ?

Rejestracja telefoniczna : +48 537800807

Rejestracja on-line

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy otwór w plamce boli?

Nie, schorzenie przebiega bez bólu.

Czy mogę prowadzić samochód z otworem w plamce?

To zależy od stopnia uszkodzenia. Zaburzenia widzenia centralnego mogą znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdu – konieczna jest konsultacja okulistyczna.

Czy oboje oczu może być dotknięte chorobą?

Tak, ale najczęściej schorzenie dotyczy jednego oka. U pacjentów z otworem w jednym oku ryzyko wystąpienia w drugim oku wynosi około 10–15%.

Jak długo trwa rekonwalescencja po operacji?

Zwykle kilka tygodni. W tym czasie obowiązują określone pozycje głowy (np. leżenie twarzą w dół), a ostrość wzroku poprawia się stopniowo.

Czy otwór w plamce można wyleczyć kroplami lub lekami?

Nie. Leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne – skuteczną metodą w bardziej zaawansowanych przypadkach jest jedynie operacja.