Stożek rogówki (keratoconus) – przewodnik pacjenta

Co to jest stożek rogówki?

Stożek rogówki, znany również pod nazwą keratoconus, to przewlekła, niezapalna i postępująca choroba oka, w której dochodzi do ścieńczenia, osłabienia i nieregularnego uwypuklenia rogówki – przez co przybiera ona kształt stożka, zamiast regularnej kopuły. Zmiany te prowadzą do powstania nieregularnego astygmatyzmu, który zaburza prawidłowe ogniskowanie światła na siatkówce i skutkuje stopniowym pogarszaniem się ostrości wzroku.

Jakie są przyczyny stożka rogówki?

Dokładna przyczyna stożka rogówki nie jest do końca poznana. Najprawdopodobniej odpowiada za nią kombinacja czynników genetycznych, środowiskowych oraz mechanicznych.

Najważniejsze czynniki ryzyka:

• Uwarunkowania genetyczne – stożek rogówki częściej występuje u osób z rodzinną historią choroby (20% pacjentów ma krewnego z tym schorzeniem).

• Częste pocieranie oczu – przewlekłe tarcie może osłabiać strukturę rogówki i sprzyjać jej deformacji.

• Alergie i atopowe zapalenie skóry – przewlekłe zapalenie spojówek i świąd oczu zwiększają ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki.

• Zespoły ogólnoustrojowe – np. zespół Downa, zespół Ehlersa-Danlosa, choroby tkanki łącznej.

Jakie są objawy stożka rogówki?

Wczesne objawy są niespecyficzne i często mylone z klasycznym astygmatyzmem. Z czasem objawy się nasilają, wpływając na codzienne funkcjonowanie pacjenta.

Objawy stożka rogówki:

• Zaburzenia ostrości wzroku, mimo zmiany okularów

• Rozmyte, nieregularne widzenie, zwłaszcza z bliska i na odległość

• Podwójne widzenie (diplopia) – głównie w jednym oku

• Światłowstręt (fotofobia) i uczucie olśnienia

• Zniekształcenia kształtu liter i linii – tzw. efekt „cienia”

• Wzmożone łzawienie i dyskomfort oczu

• Swędzenie, uczucie ciała obcego, zaczerwienienie (przy współistniejącej alergii)

U niektórych pacjentów może dojść do ostrego pogorszenia wzroku z bólem – to tzw. hydrops rogówki, wynikający z nagłego przerwania wewnętrznej warstwy rogówki i przesięku cieczy wodnistej.

Jak rozwija się stożek rogówki?

Choroba postępuje stopniowo, choć tempo progresji jest zmienne. U części pacjentów zatrzymuje się na wczesnym etapie, u innych wymaga leczenia chirurgicznego.

Etapy rozwoju:

1. Początkowy – nieznaczna deformacja rogówki, możliwa korekcja okularami

2. Umiarkowany – nieregularny astygmatyzm, konieczność soczewek RGP

3. Zaawansowany – duże zniekształcenie, nieefektywna korekcja

4. Terminalny (dekompensacja rogówki) – wymaga przeszczepu rogówki

Diagnostyka stożka rogówki

Standardowe badanie ostrości wzroku i refrakcji to zbyt mało, by zdiagnozować stożek rogówki. Wymagane są specjalistyczne badania obrazowe rogówki:

W Optima Medical wykonujemy:

• Topografię rogówki – tworzy mapę krzywizny rogówki, wykrywa asymetrię

• Tomografię rogówki (np. Pentacam) – ocenia przedni i tylny profil rogówki oraz grubość rogówki (pachymetrię)

• Aberrometrię – pomiar zaburzeń optycznych rogówki

• Biomikroskopię w lampie szczelinowej – pozwala ocenić stopień zaawansowania i obecność blizn

Leczenie stożka rogówki – co jest możliwe?

Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby. Celem jest poprawa ostrości wzroku i zatrzymanie dalszego postępu choroby.

1. Korekcja optyczna:

• Okulary korekcyjne – skuteczne tylko w początkowej fazie

• Soczewki kontaktowe:

  • twarde gazoprzepuszczalne (RGP),

  • hybrydowe (miękka obręcz, twarde centrum),

  • skleralne (opierają się na twardówce, omijając rogówkę)

    
    

2. Cross-linking (CXL):

Zabieg wzmacniający strukturę rogówki, polega na:

• podaniu ryboflawiny (wit. B2),

• naświetlaniu UV-A (365 nm),

• inicjacji sieciowania włókien kolagenowych.

  
  

Efekt: spowolnienie lub zatrzymanie progresji choroby.Zabieg trwa 30–45 minut, wykonywany w znieczuleniu kroplowym, ambulatoryjnie.

3. Pierścienie śródrogówkowe (INTACS, Ferrara rings):

• wprowadzone do stromatu rogówki poprawiają jej kształt i zmniejszają astygmatyzm,

• stosowane w średniozaawansowanym stadium choroby.

  
  

4. Przeszczep rogówki (keratoplastyka):

• wykonywany w przypadkach zaawansowanej choroby,

• może być:

  • pełnościenny (PKP),

  • warstwowy (DALK) – oszczędzający komórki śródbłonka.

Nowoczesne technologie i opieka w Optima Medical

W Optima Medical oferujemy:

• nowoczesną diagnostykę topograficzną,

• kompleksową kwalifikację do leczenia (CXL, INTACS),

• indywidualny dobór soczewek kontaktowych,

• kontrole progresji stożka,

• zabieg Cross-linking

• opiekę zarówno dla pacjentów dorosłych, jak i młodzieży.

Życie z keratoconusem – czy można funkcjonować normalnie?

Tak! Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie sprawiają, że większość pacjentów może:

• pracować, czytać, prowadzić samochód,

• korzystać z soczewek kontaktowych lub okularów,

• unikać przeszczepu rogówki.

Kluczowe jest regularne monitorowanie zmian i współpraca z okulistą.

Jak umówić się na konsultację okulistyczną (badanie okulistyczne) w Optima Medical w Krakowie ?

Rejestracja telefoniczna : +48 537800807

Rejestracja on-line

Najczęściej zadawane pytania – Stożek rogówki (FAQ)

Czy stożek rogówki może się zatrzymać samoistnie?

W niektórych przypadkach tak, szczególnie po 30. roku życia. Jednak bez leczenia istnieje ryzyko progresji – dlatego warto podjąć działania wcześnie.

Czy mogę prowadzić samochód mając stożek rogówki?

Tak – jeśli widzenie jest wystarczająco dobre po korekcji (okulary, soczewki). W razie wątpliwości potrzebna jest ocena okulisty.

Czy cross-linking boli?

Zabieg jest bezbolesny – wykonywany w znieczuleniu miejscowym (krople). Może wystąpić kilkudniowy dyskomfort po zabiegu.

Czy dzieci mogą mieć stożek rogówki?

Tak – choroba może ujawnić się nawet u nastolatków. Dlatego szybkie rozpoznanie i leczenie (np. CXL) są kluczowe.

Czy muszę nosić soczewki do końca życia?

Niekoniecznie. W zależności od przebiegu choroby i skuteczności leczenia, możliwe jest utrzymanie stabilnego widzenia bez korekcji soczewkami.

Czy stożek rogówki może powodować ślepotę?

W bardzo zaawansowanych przypadkach może dojść do znacznego ograniczenia widzenia, ale przy odpowiednim leczeniu rzadko prowadzi do całkowitej ślepoty.