Migrena to skomplikowane i nawracające schorzenie charakteryzujące się jednostronnym bólem głowy. Istnieje kilka jej odmian, wśród których wyróżnia się migrenę bez aury, nazywaną prostą, oraz migrenę z aurą, określaną także jako klasyczna lub oczna. Jakie symptomy towarzyszą migrenie ocznej? Kogo najczęściej dotyka ta dolegliwość i w jaki sposób wpływa na codzienne funkcjonowanie? Jak należy reagować na ataki migreny ocznej i jakie metody leczenia są najskuteczniejsze?

CZYM JEST MIGRENA OCZNA?

Migrena oczna, zwana także migreną z aurą, to jeden z typów migreny, który charakteryzuje się pojawieniem się zaburzeń widzenia przed lub w trakcie epizodu bólowego. Choć może występować spontanicznie, jej objawy nierzadko są wywoływane przez różne czynniki, w tym te związane ze środowiskiem. Symptomy migreny ocznej zazwyczaj pojawiają się, gdy pacjent jest w pełni świadomy, jednak zdarza się, że ból głowy budzi osobę ze snu lub występuje tuż po przebudzeniu.

OBJAWY MIGRENY OCZNEJ?

W migrenie ocznej napady bólu głowy są poprzedzone lub współwystępują z objawami neurologicznymi dotyczącymi narządu wzroku, określanymi jako aura. Do najczęstszych symptomów należą:

• mroczki pojawiające się przed oczami,

• błyski i plamy w polu widzenia,

• nadwrażliwość na światło,

• drgania obrazu,

• teichopsje, czyli świetliste, zygzakowate linie przesuwające się w polu widzenia,

• efekt przypominający falujące, rozgrzane powietrze,

• zamglona plamka ograniczająca ostrość widzenia.

Jeśli u pacjenta pojawiają się powyższe objawy, wskazana jest konsultacja ze specjalistą, np. okulistą.

U niektórych osób atakom migrenowym może towarzyszyć częściowa utrata wzroku. Objawy te zwykle trwają od kilku minut do godziny i ustępują, po czym w ciągu godziny pojawia się charakterystyczny, pulsujący ból głowy. Jest on jednostronny, najczęściej odczuwany w okolicy skroni, czoła lub oka. Często towarzyszą mu nudności i wymioty. Ból wywołany migreną oczną może utrzymywać się od 4 do nawet 72 godzin, a po jego ustąpieniu często występują zmęczenie i osłabienie.

Dodatkowo, w następstwie migreny ocznej mogą pojawić się:

• zaczerwienienie i podrażnienie spojówek,

• objawy zespołu Hornera, czyli zwężenie źrenicy i niewielkie, 1–2-milimetrowe opadnięcie powieki po stronie bólu,

• porażenie nerwu III, prowadzące do zaburzeń ruchu gałki ocznej, opadania powieki oraz nieprawidłowych reakcji źrenic,

• tkliwość mięśni,

• zaburzenia rytmu serca,

• wahania ciśnienia tętniczego – zarówno jego wzrost, jak i spadek.

Przyczyny migreny ocznej?

Migrena oczna, podobnie jak inne typy migreny, należy do grupy pierwotnych bólów głowy, co oznacza, że nie jest wynikiem chorób współistniejących. Dokładne mechanizmy jej powstawania nie zostały jeszcze w pełni poznane, jednak przypuszcza się, że może być związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem komórek zlokalizowanych w pniu mózgu. Struktury te, określane jako generatory migreny, charakteryzują się obniżonym progiem wrażliwości, a ich pobudzenie prowadzi do wysyłania błędnych sygnałów do nerwu trójdzielnego. W konsekwencji dochodzi do rozwoju jałowego stanu zapalnego wokół naczyń mózgowych, które są przez niego unerwione, co prowadzi do pojawienia się charakterystycznego, pulsującego bólu głowy.

Warto podkreślić, że dysfunkcja komórek odpowiedzialnych za generowanie migreny ma podłoże genetyczne, dlatego migreny, w tym migrena oczna, często występują wśród bliskich krewnych.

Czynniki wywołujące migrenę oczną?

Choć atak migreny ocznej może wystąpić spontanicznie, najczęściej jego pojawienie się jest związane z określonymi czynnikami wyzwalającymi. Wśród najczęstszych z nich wymienia się:

• niedobór lub nadmiar snu,

• stres,

• przemęczenie,

• długotrwały głód,

• intensywny hałas,

• ekspozycję na jaskrawe światło,

• zmiany pogodowe,

• wahania ciśnienia atmosferycznego, szczególnie na dużych wysokościach,

• spożywanie produktów bogatych w histaminę, takich jak czekolada, czerwone wino, owoce morza czy sery pleśniowe.

Dodatkowo migrena oczna może być wywołana przez czynniki hormonalne, w tym miesiączkę oraz stosowanie doustnej antykoncepcji zawierającej estrogeny.

U kogo może wystąpić migrena oczna?

Migrena oczna może wystąpić u każdej osoby, ale najczęściej dotyczy osób, które mają skłonności genetyczne do migreny. Zwykle występuje u ludzi w młodym lub średnim wieku, choć może pojawić się również u dzieci i osób starszych. W szczególności kobiety w wieku rozrodczym są bardziej narażone na migreny oczne, zwłaszcza w związku z cyklem hormonalnym, a także przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej.

Czynniki środowiskowe, takie jak stres, zmiany pogody, czy nieprawidłowy rytm snu, również mogą przyczynić się do wystąpienia migreny ocznej. Migrena oczna częściej pojawia się również u osób z historią migren w rodzinie.

Jak migrena oczna może wpływać na codzienne życie?

Migrena oczna może znacząco utrudniać codzienne życie. Objawy takie jak silny ból głowy, zaburzenia wzrokowe, nudności i wymioty sprawiają, że wykonywanie zwykłych czynności staje się trudne. Osoby dotknięte migreną oczną często muszą odpoczywać w ciemnym, cichym miejscu, co ogranicza ich aktywność fizyczną, zawodową i społeczną. Napady migreny mogą prowadzić do zmniejszenia produktywności i pogorszenia jakości życia.

Jak działać w przypadku migreny ocznej?

W przypadku migreny ocznej warto:

1. Odpocząć w ciemnym, cichym miejscu – zmniejsza to wrażliwość na światło i hałas.

2. Zażyć leki przeciwbólowe – takie jak ibuprofen lub paracetamol.

3. Unikać czynników wyzwalających – np. stresu, braku snu czy jasnego światła.

4. Pić wodę – aby uniknąć odwodnienia.

5. Skonsultować się z lekarzem – jeśli migrena jest częsta lub bardzo silna.

6. Zastosować kompres – chłodny lub ciepły na czoło w celu złagodzenia bólu.

METODY LECZENIA

Podstawowe leczenie migreny ocznej polega na szybkim zażyciu leku przeciwbólowego, takiego jak paracetamol, ibuprofen, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy czy diklofenak – dostępnych na receptę. Największa skuteczność terapii występuje, gdy lek zostanie przyjęty w ciągu pierwszych 15 minut od pojawienia się objawów migreny. Jeśli napady migreny ocznej są częste, silne lub nie ustępują po lekach bez recepty, należy skonsultować się z neurologiem. Lekarz może postawić diagnozę i zaproponować odpowiednie leczenie, które zmniejszy nasilenie i częstotliwość ataków.

W profilaktyce migreny ocznej stosuje się głównie β-blokery, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne oraz niektóre leki przeciwpadaczkowe. Aby zapobiec atakom, ważne jest unikanie czynników wywołujących ból, utrzymanie zrównoważonej diety i dbanie o odpowiednią ilość snu. Skuteczne mogą być również techniki relaksacyjne i psychoterapia, pomagające redukować stres. Osoby cierpiące na migreny powinny również pamiętać, że niektóre leki mogą nasilać ból głowy, a zmiana terapii może przynieść ulgę.