Zapalenie błony naczyniowej oka (uveitis) – przyczyny, objawy, leczenie | Optima Medical Kraków

Co to jest błona naczyniowa oka?

Błona naczyniowa oka, nazywana także błoną środkową, to struktura anatomiczna znajdująca się pomiędzy zewnętrzną twardówką a wewnętrzną siatkówką. Jej głównym zadaniem jest dostarczanie tlenu i składników odżywczych do oka, a także regulacja dopływu światła i produkcja cieczy wodnistej.

Błona naczyniowa składa się z trzech istotnych części:

• tęczówki (iris) – reguluje wielkość źrenicy i kontroluje ilość światła wpadającego do oka,

• ciała rzęskowego (corpus ciliare) – odpowiada za akomodację oraz produkcję cieczy wodnistej,

• naczyniówki (choroidea) – zawiera liczne naczynia krwionośne odżywiające siatkówkę.

Co to jest zapalenie błony naczyniowej oka?

Zapalenie błony naczyniowej oka, czyli uveitis, to grupa chorób zapalnych, które mogą obejmować jedną lub wszystkie składowe błony naczyniowej. To poważne schorzenie okulistyczne, które – nieleczone – może prowadzić do trwałego pogorszenia widzenia, powikłań, a nawet ślepoty.

Według statystyk, zapalenie błony naczyniowej jest jedną z głównych przyczyn nieodwracalnej ślepoty u osób w wieku produkcyjnym – między 20. a 50. rokiem życia.

Rodzaje zapalenia błony naczyniowej – klasyfikacja

Zapalenie uvea dzieli się na podstawie lokalizacji procesu zapalnego:

1. Zapalenie przednie (iritis, iridocyclitis)

• Najczęściej diagnozowana forma u dorosłych.

• Dotyczy tęczówki i ciała rzęskowego.

• Objawy: silny ból, zaczerwienienie, światłowstręt, zwężona źrenica, łzawienie.

  
  

2. Zapalenie pośrednie (pars planitis)

• Obejmuje ciało szkliste i obszar przyległy do siatkówki.

• Objawy: męty, nieostre widzenie, uczucie mgły przed oczami, bez wyraźnego bólu.

  
  

3. Zapalenie tylne (choroiditis, retinitis)

• Dotyczy naczyniówki, siatkówki i/lub nerwu wzrokowego.

• Objawy: pogorszenie widzenia centralnego, błyski świetlne, plamy w polu widzenia

  
  

4. Zapalenie całej błony naczyniowej (panuveitis)

• Zapalenie obejmuje wszystkie trzy składowe.

• Objawy są mieszane i mogą być bardzo nasilone.

Jakie są przyczyny zapalenia błony naczyniowej?

Przyczyny zapalenia błony naczyniowej są bardzo zróżnicowane. Dzielimy je na infekcyjne i nieinfekcyjne.

Przyczyny infekcyjne:

• wirusy: opryszczka (HSV), cytomegalowirus (CMV), półpasiec oczny (VZV),

• bakterie: gruźlica, kiła, borelioza, bruceloza,

• pasożyty: toksoplazmoza, toksokaroza,

• grzyby: candida, aspergillus (zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością).

  
  

Przyczyny nieinfekcyjne (najczęstsze):

• choroby autoimmunologiczne: choroba Behçeta, sarkoidoza, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK),

• choroby tkanki łącznej: toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów,

• stany po urazach oka,

• idiopatyczne – w wielu przypadkach nie udaje się jednoznacznie ustalić przyczyny.

Jakie są objawy zapalenia błony naczyniowej?

Objawy mogą się znacznie różnić w zależności od lokalizacji stanu zapalnego. Najczęstsze symptomy obejmują:

• zaczerwienienie oka, szczególnie wokół rogówki,

• ból oka, który nasila się przy patrzeniu na światło (światłowstręt),

• łzawienie i pieczenie oka,

• pogorszenie ostrości widzenia,

• męty w polu widzenia (czarne punkty, „muszki”, „dymki”),

• uczucie ucisku za gałką oczną,

• zaburzenia widzenia centralnego lub obwodowego,

• w zapaleniu tylnym – pogorszenie widzenia bez bólu, co często opóźnia diagnozę.

Diagnostyka zapalenia błony naczyniowej

W Optima Medical Kraków stosujemy kompleksową diagnostykę okulistyczną i ogólnomedyczną, która może obejmować:

• szczegółowy wywiad medyczny i badanie okulistyczne,

• badanie w lampie szczelinowej,

• badanie dna oka i ciśnienia wewnątrzgałkowego,

• OCT (optyczna koherentna tomografia siatkówki),

• angiografia fluoresceinowa i/lub indocyjaninowa (FA, ICGA),

• USG oka (gdy występuje zamglenie),

• testy serologiczne (np. w kierunku toksoplazmozy, kiły, gruźlicy),

• konsultacje z reumatologiem, neurologiem lub lekarzem chorób zakaźnych.

Leczenie zapalenia błony naczyniowej

Leczenie zapalenia błony naczyniowej zawsze dobierane jest indywidualnie, w zależności od przyczyny, lokalizacji i stopnia nasilenia zmian.

Leczenie miejscowe:

• krople sterydowe (np. prednizolon) – zmniejszające stan zapalny,

• krople rozszerzające źrenicę (np. atropina) – zapobiegają zrostom tęczówkowo-soczewkowym,

• krople przeciwbakteryjne lub przeciwwirusowe – w zależności od etiologii.

  
  

Leczenie ogólne:

• sterydy doustne lub dożylne – w cięższych przypadkach,

• leki immunosupresyjne – np. metotreksat, azatiopryna,

• leki biologiczne – stosowane przy opornych lub nawracających postaciach zapalenia (np. adalimumab),

• leczenie chorób towarzyszących (np. gruźlicy, kiły, chorób reumatycznych).

Możliwe powikłania zapalenia błony naczyniowej

Nieleczone lub przewlekłe zapalenie uvea może prowadzić do groźnych powikłań:

• zaćma wtórna,

• jaskra wtórna,

• obrzęk plamki żółtej,

• odwarstwienie siatkówki,

• zanik nerwu wzrokowego,

• nieodwracalna utrata wzroku.

Jak umówić się na konsultację okulistyczną (badanie okulistyczne) w Optima Medical w Krakowie ?

Rejestracja telefoniczna : +48 537800807

Rejestracja on-line

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy zapalenie błony naczyniowej jest groźne?

Tak – w przypadku braku leczenia może prowadzić do trwałego pogorszenia lub całkowitej utraty wzroku.

Jak długo trwa leczenie zapalenia uvea?

W przypadku ostrej postaci – zwykle kilka tygodni. Przewlekłe zapalenie może wymagać leczenia trwającego miesiące, a nawet lata.

Czy zapalenie błony naczyniowej może nawracać?

Tak. U wielu pacjentów choroba ma przebieg nawrotowy. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i systematyczna kontrola u okulisty.

Czy zapalenie błony naczyniowej może mieć związek z innymi chorobami?

Tak – szczególnie z chorobami autoimmunologicznymi i zakaźnymi. Często to właśnie okulista jako pierwszy podejrzewa ukrytą chorobę ogólnoustrojową.

Czy mogę nosić soczewki kontaktowe podczas zapalenia?

Nie. W czasie aktywnego zapalenia nie wolno używać soczewek – zwiększają ryzyko powikłań i utrudniają leczenie.