Zaćma (katarakta) – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Zaćma, nazywana również kataraktą, to schorzenie polegające na zmętnieniu soczewki oka, które z czasem prowadzi do postępującego pogorszenia widzenia, a nawet całkowitej ślepoty. Choroba najczęściej rozwija się u osób starszych, ale może występować także u młodszych pacjentów – w wyniku urazów, chorób przewlekłych lub jako wada wrodzona.

W Optima Medical Group oferujemy kompleksową diagnostykę i leczenie zaćmy.

Co to jest zaćma?

W prawidłowo funkcjonującym oku soczewka jest przezroczysta i elastyczna. Jej zadaniem jest skupienie promieni świetlnych na siatkówce, co umożliwia ostre i wyraźne widzenie. W przebiegu zaćmy dochodzi do postępującego mętnienia soczewki, przez co światło nie dociera prawidłowo do siatkówki – obraz staje się zamazany, rozproszony lub podwójny.

Objawy zaćmy – na co warto zwrócić uwagę?

Zaćma zazwyczaj rozwija się powoli i bezboleśnie, przez co pacjenci długo ignorują pierwsze objawy. Do najczęstszych dolegliwości należą:

• „zamglone” lub „mleczne” widzenie,

• wrażliwość na światło, odblaski, aureole wokół świateł (np. podczas jazdy samochodem nocą),

• trudności z widzeniem po zmroku,

• stopniowe pogarszanie ostrości wzroku,

• częsta potrzeba zmiany okularów bez poprawy widzenia,

• zaburzenia rozpoznawania kolorów – kolory wydają się mniej intensywne,

• podwójne widzenie w jednym oku,

• problem z czytaniem drobnego druku lub widzeniem na odległość.

Rodzaje i przyczyny zaćmy

1. Zaćma starcza (inwolucyjna)

Najczęstsza postać zaćmy. Rozwija się stopniowo w związku z procesami starzenia się soczewki – zazwyczaj po 50. roku życia.

2. Zaćma wtórna

Rozwija się jako efekt innych chorób lub czynników zewnętrznych:

• cukrzyca,

• przewlekłe stany zapalne oka (np. zapalenie błony naczyniowej),

• urazy mechaniczne i chemiczne oka,

• promieniowanie UV lub podczerwone (IR) – szczególnie u hutników, spawaczy, rolników,

• stosowanie kortykosteroidów (np. długotrwale stosowane krople do oczu, leki ogólnoustrojowe),

• duża krótkowzroczność,

• choroby skóry, takie jak atopowe zapalenie skóry.

  
  

3. Zaćma wrodzona

Obecna już przy urodzeniu lub rozwijająca się w pierwszych latach życia. Może być spowodowana:

• infekcjami wewnątrzmacicznymi (np. różyczką w ciąży),

• zaburzeniami genetycznymi,

• wadami metabolicznymi.

Jak diagnozuje się zaćmę?

Rozpoznanie zaćmy odbywa się podczas konsultacji okulistycznej, w trakcie której lekarz przeprowadza:

• badanie ostrości wzroku (tablice Snellena),

• badanie w lampie szczelinowej,

• ocenę przezierności soczewki,

• pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego,

• biometrię oka (przed zabiegiem, by dobrać odpowiednią soczewkę).

W naszej klinice w Krakowie wykonujemy również nowoczesne obrazowanie przedniego odcinka oka (OCT, topografia), co pozwala precyzyjnie ocenić stan soczewki i całej struktury oka.

Leczenie zaćmy – tylko operacyjne

Zaćmy nie da się leczyć farmakologicznie – jedyną skuteczną metodą jest zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu zmętniałej soczewki i wszczepieniu sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.

Metoda fakoemulsyfikacji

To najczęściej stosowana i najbezpieczniejsza technika leczenia zaćmy:

• soczewka jest rozbijana za pomocą ultradźwięków,

• usuwana przez mikrocięcie (około 2 mm),

• w jej miejsce wszczepiana jest elastyczna, sztuczna soczewka – dopasowana indywidualnie do potrzeb pacjenta.

Zabieg trwa zwykle 20–30 minut i przeprowadzany jest w trybie jednodniowym, w znieczuleniu miejscowym (krople).

Jakie soczewki można wszczepić?

W zależności od potrzeb i stylu życia pacjenta dostępne są różne rodzaje soczewek:

• monofokalne – umożliwiają dobre widzenie do dali (konieczne okulary do czytania),

• multifokalne (wieloogniskowe) – pozwalają na widzenie do dali i bliży,

• toryczne – dla pacjentów z astygmatyzmem,

• EDOF (Extended Depth of Focus) – soczewki o wydłużonym zakresie ostrości.

Dobór odpowiedniego modelu omawiany jest szczegółowo podczas kwalifikacji do zabiegu.

Co po operacji zaćmy?

• Już w następnym dniu po zabiegu większość pacjentów odczuwa poprawę widzenia.

• Przez kilkanaście dni należy unikać wysiłku fizycznego, kontaktu z wodą, pyłami i kosmetykami.

• Stosuje się krople antybiotykowe i przeciwzapalne zgodnie z zaleceniami lekarza.

• Kontrolne wizyty odbywają się zwykle po kilku dniach i po kilku tygodniach.

Czy można zapobiec zaćmie?

Nie ma sposobu, by całkowicie zapobiec zaćmie, ale można opóźnić jej rozwój:

• noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV,

• regularne badania okulistyczne po 50. roku życia,

• zdrowa dieta (warzywa, owoce, przeciwutleniacze),

• unikanie palenia tytoniu,

• kontrola cukrzycy i chorób przewlekłych,

• ograniczenie stosowania kortykosteroidów bez ścisłych wskazań.

Zadbaj o wzrok – nie czekaj, aż zaćma odbierze Ci jakość życia

W Optima Medical Group w Krakowie zapewniamy:

• kompleksową diagnostykę,

• kwalifikację do zabiegu,

• nowoczesne metody leczenia zaćmy,

• indywidualne podejście do każdego pacjenta.

Jak umówić się na konsultację okulistyczną (badanie okulistyczne) w Optima Medical w Krakowie ?

Rejestracja telefoniczna : +48 537800807

Rejestracja on-line

Najczęściej zadawane pytania – Zaćma (FAQ)

Czy zaćma boli?

Nie. Zaćma rozwija się bezboleśnie. Objawy dotyczą głównie zaburzeń widzenia, a nie dolegliwości bólowych.

Czy można leczyć zaćmę kroplami lub okularami?

Nie. Nie istnieje skuteczne leczenie farmakologiczne. Okulary mogą poprawiać widzenie tylko we wczesnym stadium, ale nie zatrzymują choroby. Jedynym skutecznym leczeniem jest zabieg chirurgiczny.

Czy operacja zaćmy jest bezpieczna?

Tak. Fakoemulsyfikacja to jedna z najczęściej wykonywanych procedur chirurgicznych na świecie – z bardzo wysokim wskaźnikiem skuteczności i bezpieczeństwa.

Jak długo trwa rekonwalescencja po operacji?

Większość pacjentów wraca do normalnych aktywności po kilku dniach. Pełna stabilizacja widzenia może trwać od 2 do 6 tygodni.

Czy zaćma może powrócić po operacji?

Nie, ale u niektórych pacjentów może dojść do tzw. zaćmy wtórnej (zmętnienia torebki tylnej), która jest łatwa do usunięcia za pomocą zabiegu laserowego (YAG capsulotomia).

Czy operuje się oba oczy jednocześnie?

Nie. Zazwyczaj operuje się jedno oko, a drugie – po kilku tygodniach lub miesiącach, w zależności od decyzji lekarza i efektów pierwszego zabiegu.

Czy operację zaćmy można wykonać w każdym wieku?

Tak – zabieg wykonuje się zarówno u osób starszych, jak i u młodszych pacjentów, jeśli zaćma wpływa na jakość życia lub grozi trwałym pogorszeniem widzenia.