Zapalenie brzegów powiek to rodzaj przewlekłego stanu zapalnego o ostrym lub łagodnym przebiegu objawiające się silnym swędzeniem i dyskomfortem. Zapalenie brzegów powiek dotyczyć może pacjentów w każdym wieku, niezależnie od płci, schorzenie rozwija się zazwyczaj obuocznie i symetrycznie. Nieleczone zapalenie powiek, skutkować może zaostrzeniem objawów oraz coraz to silniejszym dyskomfortem.

CZYM JEST ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK?

Zapalenie brzegów powiek, może wywołać wiele czynników, rozróżnić można jednak dwa rodzaje rozwoju choroby w zależności od miejsca jej wystąpienia.

Zapalenie tylnych brzegów powiek: stan zapalany wywołany najczęściej wskutek nieprawidłowego funkcjonowania gruczołów Meiboma. Gruczoły Meiboma odpowiadają za produkcję tłuszczowej składowej filmu łzowego znajdującego się na powierzchni oka.

Film łzowy ma za zadanie ochronę oka przed przesuszeniem i działaniem czynników zewnętrznych. Niedrożność ujść gruczołów Meiboma wpływa na zmianę składu filmu łzowego w wyniku czego powierzchnia oka traci swoje nawilżenie. Zablokowane przez wydzielinę gruczoły powodują stany zapalne objawiające się opuchlizną, zaczerwienieniem i swędzeniem.

Zapalenie przednich brzegów powiek: stan zapalny rozwijający się wokół podstawy rzęs nazywany jest zapaleniem przednich brzegów powiek. Najczęstszym powodem zapalenia jest zakażenie gronkowcem (bakteryjne zapalenie brzegów powiek) np. wskutek kontaktu brudnego przedmiotu lub dłoni z powierzchnią oka. Brak prawidłowej reakcji immunologicznej na egzotoksyny ściany komórkowej gronkowca złocistego prowadzi do rozwoju choroby. Zapalenie przednich brzegów powiek związane być może również z nadmierną produkcją wydzieliny przez gruczoły tarczkowe. Wydzielina blokuje ujścia gruczołów prowadząc do zapalenia.

Alergiczne zapalenie brzegów powiek wywołane jest przez czynnik uczulający, są nimi najczęściej alergeny roślinne, zwierzęce lub substancje toksyczne znajdujące się w środkach czystości i chemii domowej. Zapalenie brzegów powiek wywołane może być również przez pasożyty takie jak nużeniec.

NUŻENIEC- ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK

Zapalenie brzegów powiek wywołane przez nużeńca nazywane bywa nużeńcowym zapaleniem brzegów powiek. Bytujące w mieszkach włosowych lub gruczołach łojowych nużeńce to pasożyty mikroskopijnych rozmiarów. Pasożyty żywią się łojem oraz komórkami nabłonka, dlatego umiejscowione są najczęściej w gruczołach Meiboma lub mieszkach włosowych.

Zakażenie nużeńcem nastąpić może:

• na skutek kontaktu z osobą zakażoną,

• na skutek kontaktu z przedmiotem używanym przez osobę zakażoną (ręcznik, tusz do rzęs),

• na skutek osadzania się na powiekach kurzu, który jest nośnikiem jaj pasożyta.

Wskutek zakażenia nużeńcem pacjent może odczuwać łzawienie, pieczenie oraz ogólny dyskomfort jak i obrzęk powieki. Często u chorych pojawia się również światłowstręt oraz wrażliwość na kurz i dym. Krawędzie powieki w czasie trwania choroby pokryte mogą być widocznymi woskowymi łuskami. Niestety wskutek nużeńca zauważyć można wzmożone wypadanie rzęs.

ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK- OBJAWY

Objawy związane z zapaleniem brzegów powiek, mylone są często z innymi rodzajami zapaleń w okolicy oka, dlatego w przypadku ich wystąpienia zaleca się kontrolę okulistyczną.

Najczęstsze objawy:

• suchość oczu,

• łzawienie oczu,

• poczucie dyskomfortu,

• przemijające uczucie ciała obcego pod powieką,

• uczucie piasku pod powieką,

• pieczenie oczu, swędzenie,

• nadmierne wypadanie rzęs,

• łuszcząca się skóra powiek (szczególnie w kącikach),

• światłowstręt,

• przewlekłe zmęczenie oczu,

• nawracające gradówki/ jęczmienia,

• przekrwienie spojówek.

W zależności od rodzaju zapalenia brzegów powiek oraz czynnika powodującego chorobę zestaw objawów może się znacznie różnić. W poszczególnych etapach rozwoju zapalenia brzegów powiek dokuczliwe mogą być inne objawy.

Przy zapaleniu wywołanym niedrożnością gruczołów Meiboma charakterystycznym objawem jest przekrwienie tylnych brzegów powiek, tłusty i pienisty film łzowy.

W przebiegu zapalenia brzegów powiek o charakterze łojotokowym pierwszym objawem mogą być posklejane rzęsy oraz tłusta wydzielina na brzegach powiek oraz łuski w kącikach.

ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK- DIAGNOSTYKA

W przypadku podejrzenia zapalenia brzegów powiek, najlepiej zgłosić się na badanie okulistyczne. Podczas wizyty dzięki badaniu w lampie szczelinowej lekarz jest w stanie określić typ choroby i zlecić dalsze badania, jeśli jest to konieczne.

W niektórych przypadkach zaleca się badanie mikroskopowe rzęs pod kątem występowania nużeńca. Zlecony może zostać również posiew wydzieliny z brzegów powiek.

ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK- LECZENIE

Całkowite wyleczenie zapalenia brzegów powiek w niektórych przypadkach jest niemożliwe, gdyż jest to nawracające, przewlekłe schorzenie zaostrzające się na skutek kontaktu z czynnikiem drażniącym.

W zależności od typu zapalenia oraz przyczyn jego występowania, wyróżnić można kilka metod leczenia. Zapalenie brzegów powiek spowodowane niewłaściwą pracą gruczołów Meiboma leczone jest poprzez masaże i oczyszczanie brzegów powiek (takie działanie ma na celu udrożnienie gruczołów). Bakteryjne zapalenie brzegów powiek wymaga regularnego stosowania maści miejscowej z antybiotykiem.

Kluczowe w leczeniu zapalenia brzegów powiek jest ich oczyszczanie oraz ciepłe okłady. Aby przywrócić nawilżenie na powierzchni oka, zastosowane mogą zostać sztuczne łzy, które imitują potrzebny na powierzchni oka film łzowy. W leczeniu nużeńca pomocny bywa olejek z drzewa herbacianego.

Nieleczone zapalenie brzegów powiek może prowadzić do rozwoju innych schorzeń takich jak np.: gradówka, jęczmień, zapalenie rogówki, bliznowacenie spojówki, nieprawidłowy wzrost rzęs.

JAK ZAPOBIEGAĆ- ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK?

Zapalenie brzegów powiek, często ma charakter bakteryjny i wynika z niewłaściwej higieny oczu. Aby zminimalizować szansę na wystąpienie zapalenia zaleca się regularną i dokładną higienę brzegów powiek oraz:

• dbanie o nawilżenie powierzchni oka,

• unikanie kontaktu powierzchni oka z niedezynfekowanymi przedmiotami oraz brudnymi dłońmi,

• powstrzymanie się od tarcia oczu,

• dokładne mycie i demakijaż,

• stosowanie produktów farmakologicznych do higieny brzegów powiek,

• unikanie czynników sprzyjających wystąpieniu schorzenia.

CZYNNIKI ZAOSTRZAJĄCE ZAPALENIE BRZEGÓW POWIEK

• stosowanie soczewek kontaktowych,

• używanie kosmetyków stosowanych przez inne osoby,

• kontakt z dymem,

• długotrwała praca przed komputerem,

• kontakt z alergenami,

• niewłaściwe oświetlenie,

• klimatyzacja oraz suche powietrze.